Plak Şirketleri Sayı:1
06 Nisan, 2007
Plak şirketleri (label) uzun yıllardır müzik üreten ve dinleyen arasındaki bağ olmuştur. Gruplar ya da müzisyenler şarkılarını bir araya getirerek bu şirketlere başvururlar veya şanslılarsa bu şirketlerin yetkili kişileri tarafından da keşfedilebilirler. Tabi aracı olarak kendine düşen payı da alan bu tip şirketler zaman içinde büyüyerek büyük plak şirketlerine (major label) dönüşebilir. Ya da ufak plak şirketleri olarak yaşamlarını sürdürebilir.
Ama grupların müziklerine müdahalade bulunulması gibi sebepler yüzünden müzisyenler müziklerinin dinleyicilere kendi istedikleri gibi ulaşmasını sağlamak adına bu büyük plak şirketleri yerine ufak ve bağımsız olan şirketlerle anlaşmaya başlamışlardır. Sony, BMG, Warner EMI ve bunların dışında Polygram’ı da bünyesine katmış olan Universal Music Group gibi büyük plak şirketleri günümüzün en büyükleri kabul edilmektedir.
Bazı plak şirketleri de sadece para kazanma amacını gütmeden, bu işi sevdikleri için ya da belirli bir müzik türüne, bölgeye, kişilere müziklerini tanıtmaları için bir fırsat verme isteklerinde olduklarından oluşabilir. Bunun gibi plak şirketleri de bağımsız (indie – independent’in kısaltılmışı) olarak adlandırılır. Tabi bunlardan da bazıları başarılı olarak büyümüştür.
Indie plak şirketlerini diğerlerinden ayırmak için –kesin olmamakla beraber- RIAA üyesi olup olmadıkları araştırılabilir. Recording Industry Association of America’nın kısaltması olan RIAA internet üzerinden yasal olmayan müzik dosyalarının dağılmasını engellemek amacıyla kurulmuş ve bünyesine çeşitli plak şirketlerini katmış ve katmaktadır. Bu durumda şunu açıklığa kavuşturmak gerekir, RIAA bünyesindeki plak şirketlerinin çıkardığı albümleri internet üzerinden paylaşmak yasak da olmayanları paylaşmak yasak değil mi? Hem evet hem hayır diyebiliriz çünkü internet üzerinden yasal olmayan müzik dosyaları paylaşımı bazı ülkelerin kanunları tarafından yasaklanmakta. RIAA üyesi olan plak şirketlerinin ürünlerini ise dünyanın neresinde olursanız olun paylaşmak yasak. Fakat RIAA üyesi olmayan plak şirketleri bu durumu çok da takmadıklarını bir şekilde ifade etmiş oluyor. Örneğin çokça kullandığım bir DC hub’ı olan Nearo sadece RIAA üyesi olmayan albümlerin paylaşılmasına izin veriyor. Doğrusunu söylemek gerekirse aradığım her şeyi bulabiliyorum (Metallica aramadığım belli sanırım).
Indie plak şirketleri de genellikle büyük oranda kurucularının etkisinde olduğundan bu kimselerin zevkleri doğrultusunda gelişebilir. Yani bir plak şirketinin çıkarttığı albümleri eğer müzik zevkinize uyuyorsa takip etmeniz olası. Ben de burada belli başlı indie plak şirketlerinden bahsetmeye çalışacağım.
1989 yılında Chris Lombardi tarafından New York’taki apartman dairesinde kuruldu. Bir yıl sonra Sebadoh’a ev sahipliği yapmış olan Homestead Records menejeri Gerard Cosloy’un da katılımıyla çekirdek kadrosuna kavuştu ve bugüne kadar aynı yönetimle idare edilmekte. 1993 senesinde Atlantic Records’la birkaç yıl sürecek olan bir anlaşma yaptı. 1996’da Capitol Records tarafından %49’u satın alındı fakat 1999 yılında Lombardi ve Cosloy tarafından geri alındı. 2002 senesinden itibaren de Beggars Group’la işbirliğine giderek pazarlama işini ona devretti. RIAA tarafından uzun süre üye gösterilmesine rağmen hiçbir zaman bir üyesi olmamıştır.
Genellikle indie rock tarzında grupları ve müzisyenleri barındıran Matador Records’un bünyesinde şu anda aktif olarak Belle & Sebastian, Cat Power, Stephen Malkmus, Mogwai, The New Pornographers, Pavement, Yo La Tengo gibi isimler bulunmakta.
Kill Rock Stars ise belirli bir tarza sahip müzikten ziyade feminist, savaş karşıtı ve underground punk grupları ile Olympia çevresinden grupların yoğunlaştığı bir plak şirketi. Silver Moon tarafından 1991’de Amerika’da Olympia’da kurulmuş. Çıkarttıkları ilk büyük albüm içinde Bikini Kill, Bratmobile, Unwound, The Melvins ve Nirvana’nın da bulunduğu Olympia çevresinden olan grupların bulunduğu bir toplama albümü. Moon, şirketin Bikini Kill, Bratmobile ve Unwound’un bir plak şirketiyle anlaşmasız kalamayacak kadar heyecan verici olduğunu düşündüğü yüzünden müzik çıkarmaya başladığını söylüyor. KRS belirli bir tarzı olmamasına karşın 90’ların ortasındaki riot grrrl akımı ile yakından ilgili olması sebebiyle kayda değer bir konuma sahip. Xiu Xiu, Deerhoof, Elliott Smith, Sleater-Kinney ve 2005 senesinde Capitol Records’la anlaşma imzalayarak ayrılan The Decemberists plak şirketindeki isimlerden bazıları.
Amerika kökenli olan bir diğer plak şirketi Touch and Go, 1979 senesinde hayatına Tesco Vee ve Dave Stimson tarafından bir magazin olarak kurularak başladı. Vee günün punk soundlarından bıktığı ve Amerika’daki hardcore sahnesini takip etmek istediğinden Necros, Fix, Meatmen ve Negative Approach gibi isimlerle çalışmaya başladı. Daha sonraları Necros basisti olan Corey Rusk şirkete dahil oldu. Tesco’nun taşınması ve şirketi Rusk’a devretmesiyle Chicago’ya taşınan şirket 1990 senesinden itibaren benzer fikirli plak şirketleri için üretim ve dağıtım yapmaya başladı. Bunların içinde Thrill Jockey, Merge, Kill Rock Stars, Drag City gibi isimler de bulunmaktadır. Geçen süre içinde Blonde Redhead, Black Heart Procession gibi isimlerle de çalışan T&G, 2000’li yıllarda CocoRosie, Pinback, Calexico, !!!, TV on the Radio, Yeah Yeah Yeahs gibi ünlü isimlerle çalıştı.
Posted by Unknown 20:04
